Tað skal brótast niður og byggjast upp. Úr neystinum er gott útsýnið út á fjørðin. (Mynd Vágs kappróðrarfelag)
Tá apríl mánaði nærkast, fært tú altíð serliga róðrarkenslu í kroppin. Áhugavert og spennandi at fylgja við á síðulinjuni, hvussu gongst at manna bátarnar kring landið. Eitt eru stóru róðrarfeløgini í Suðurstreymoy Róðrarfelagið Knørrur, Havnar Róðrarfelagið og Argja Róðrarfelag, men annað er, hvussu gongst at manna bátar aðrastaðni í Føroyum. Hetta hevur altíð havt mín stóra áhuga, tí kappróður hevur djúpar røtur nógvastaðni kring landið, men tað haltar mangan at fáa mannað bátarnar. Les meira…
Hornahúsini er uttan iva frá einaferð í 1800-talinum, og myndin er frá seinast í 1960-árunum. Grundarsteinurin til sjúkrahúsið, sum ikki er liðugt á myndini, var lagdur í 1962.
Vit ungu við Landavegin seinast í 1950-árunum og fyrst í 1960-árunum reikaðu víða, og leiðin gekk mangan oman í Hornabø, Vestaru bryggju, Skipasmiðjuna og Rættará. Vit kendu flestu arbeiðsfólkini, sum arbeiddu har á leiðini. Hornahúsini vóru spennandi hús, tí har hevði bóndin Axel Hansen róptur Hornabóndin neyt, og har var eisini spennandi stórur tarvur, sum vit ungu ræddust eitt sindur. Tað var ikki sørt spennandi og dult við Hornahúsunum, tí har var myrkt inni, og Hornabóndin var serligur. Minnist, at hann meira enn einaferð plagda at siga mær: – Pápi tín og eg vóru konfirmaðir saman, men eg gav mær ikki far um hetta tá, men nú havi eg kannað hetta eitt sindur nærri. Les meira…
Eldri mynd av Krókabrekku. Kom at kenna nógv fólk í Krókabrekku.(Mynd: Havnin – fólk og yrki)
Tá pápi mín sum fjúrtan ára gamal fór úr skúlanum, kom hann í nøkur ár at arbeiða í fyritøku hjá Evensen, sum helt til á Reyni nærri Müllersbrúgv. Hans Jacob Jacobsen læt í 1932 upp matvøru – og slaktarahandilin Smæruna á horninum M.A.Wintersgøt/J.H. Schrøtersgøa, har Sjónvarpið einaferð helt til. Í 1933 fekk pápi mín sum tjúgu ára gamal tilboð frá Hans Jacob um at koma í Smæruna at arbeiða, og hann skuldi fáa 50 krónur meira um mánaðin. Pápa tók av og fekk 250 krónur um mánaðin.
Smærarn fylti nógv í okkara heimi við Landavegin, og tú komst at kenna nógv fólk á Abbatrøð og har um leiðir. Leiðin heim í Smæruna gekk antin gjøgnum Kilakanalina ella Krókabrekku. Kom herfyri at hugsa um, hví bratta brekkan eitur Krókabrekka? Les meira…
Neistakvinnur 1943 við fyrsta FM-steypinum. Kvinnurnar á myndini eru Hermanda Jacobsen, Helena Dal Christiansen, Helga Magnussen, Súsanna Poulsen, Jacobina Jacobsen, Elsa Hansen (Horn) og Elisabeth Johansen.
Hondbóltsfelagið var stovnað 21. mars 1931, men ikki fyrr enn á sumri 1943 var skipað fyrstu landskapping. Hetta var undir krígnum, og hesi árini blómaði hondbólturin kring landið. 21. mars komandi fyllir Neistin 88 ár. Løgið at hugsa sær, at undir krígnum vóru eins nógv lið í bestu kvinnudeildini og í 2015. Kvinnuliðini, sum kappaðust um fyrsta meistaraheitið í 1943 vóru hesi: Neistin, Tórshavn, Aldan Vestmanna, Ternan, Miðvági, Stjørnan, Klaksvík, Vípan Sandi,TB Tvøroyri og VB Vági. Les meira…
Til stuttleika havi eg funnið fram eina kappingarskrá frá 1964, tað vil siga fyri 55 árum síðani. Tá var hondbóltur summarítróttagrein, og dystirnir vóru spældir á grúsvølli uttandura. Sum tit síggja í skránni, spældu kvinnurnar í bestu deildini tvær ferðir tjúgu minuttir. Liðini spældu í bólkum, og síðani spældu tey hálvfinalu og finalu. Heilt fáir dystir vóru spældir hesi árini. Les meira…
Torført at finna árstalið, nær Frants Restorff við húski flutti í stóru húsini, (Mynd: Tjóðsavnið)
Tá eg síggi myndina omanfyri, reika tankarnir um barnaárini, tá leiðin heim í býin gekk eftir Gríms Kambandsgøtu ella rættari sagt Konradsbrekku, sum vit róptu gøtuna. Hyggja vit nærri at myndini, síggjast hvít stór valahús mitt í myndini. Hetta eru Lærarahúsini, har Zacharias Sørensen yvirlærari við familju búði. Tosaði við son Zacharis, sum segði mær, at hann var fýra ára gamal, tá tey fluttu í húsini. Spurningurin er so, hvussu gomul húsini eru, og hvør læt húsini byggja? Hetta skuldi gerast torfør uppgáva, tí hvørki Tórshavnar kommuna, Tjóðskjalasavnið ella Umhvørvisstovan (Tinglýsingin) kundi hjálpa mær. Skipanin hjá kommununi gekk ikki so langt aftur í tíðina, og so at hyggja í bøkur og annað tilfar og fáa hjálp frá Tjóðsavninum. Les meira…
Magnus Simonsen á Skálatrøð í gjár., (Mynd Vagnur)
Hitti í gjár javnaldran Magnus Simonsen, sum løddi sær el-hýruvognin á Skálatrøð. Hetta skuldi gerast áhugavert prát, tí í hesum døgum hoyrir tú allastaðni um grøna orku. Magnus segði mær, at hann kundi løða bilin heima, men tað tók longri tíð. Hetta gjørdi hann um náttina, men um dagin mátti hann oman á Skálatrøð, tí har tók tað um trý korter at løða battaríini, og kundi hann koyra um 130 kilometrar eftir eina løðing.
Spurdi, um hann angraði at hava keypt sær el-bil, men tað gjørdi hann ikki. Raksturin er bíligari, og so var róligar at koyra el-bil, segði Magnus. Komi at hugsa um árið seinast í 1980-árunum, tá eg í farloyvi koyrdi trukk á frystigoymluni á Bacalao. Hetta vóru el-trukkar, sum vóru settir at løða hvørja nátt. Tú hevði ikki loyvi at koyra trukkar við motori í fyrstigoymsluni.
Eisini er áhugavert, at í Noregi vóru 30% av bilinum í 2018, sum vóru seldir vanliga fólkinum, el-bilar. Og eg sá einastaðni, at nú kemur bilframleiðari á marknaðin við bili, sum kann koyra 500 km eftir eina løðing. (Vagnur)
Landsliðið í 1977. St.f.v: Finnur Helmsdal, Sigmund Reinert, Bjarni Samuelsen, Mortan Mørk, Hanus Joensen, Finn Bærentsen, Áki Mortensen, Hilmar Joensen og Hans Mortensen, venjari. Húkandi f.v. Palli Joensen, Hans Åge Stampe, Sverri Jacobsen, Echardt Persson og Áki Davidsen.
Hans Mortensen vandi føroyska manslandsliðið í 70-árunum, tá millum annað Føroyar í 1976 fingu góð úrslit í HM-kappingini í C bólkinum í Portugal. Føroyar tapti 21-20 fyri Sveits í hesi kapping. Fýra av spælarunum á myndini eru ikki millum okkum longur. Sigmund Reinert, sum doyði ungur, og Finnur Helmsdal, sum doyði av sjúku í 2008. Síðani eru seinni Sverri Jacobsen og Finn Bærentsen eisini farnir. Hans Mortensen legði stóran dent at fáa donsk 1. deildarlið at koma til Føroya at spæla ímóti føroyska landsliðnum. Kolding IF var eitt av liðunum. Í 1980 skipaði Føroyar fyri HM-kappingini í C-bólkinum, og tá spældu Norra, Portugal og Eysturíki eisini í C-bólkinum. Tann 6. februar 1980 tapti Føroyar 17-24 fyri Norra í høllini í Klaksvík. Í 2019 er Norra eitt av bestu liðunum í heiminum og spældi finaludyst ímóti dønum í seinastu HM-kapping. (Vagnur)
Sum vit síggja, so er Svartfoss minni bingjuskip enn vanligu skipini, sum vit síggja á Molanum. (Mynd Vagnur)
Havi ikki áður sæð hetta skip á Havnini, men eg síggi í tíðindaskrivi frá 21. januar 2019, at Eimskip sigur, at krøvini eru vorðin nógv størri at flyta feskan fisk úr Føroyum bæði tá talan er um laks, botnfisk og uppisjóvarfisk. Tí setir Eimskip einaferð um vikuna køli og frytiskipið Svartfoss í sigling millum Føroyar og Bretland og Føroyar og Háland. Svartfoss er nógv minni bingjuskip enn vanligu farmaskipini, sum vit síggja á Molanum. Uttan iva siglir Svartfoss nógv skjótari enn stóru fraktskipini (Vagnur)
Nakrir av SSB skótunum á ferðini í 1968. Frá vinstru Børge Barslay Hansen, Helgi Joensen, Per á Lava Olsen, Kjartan Mohr, Palli Askham, Karl Johan Mortensen og Snæbjørn í Dali.
Altíð hugaligt at síggja eldri svarthvítar myndir. Myndina omanfyri fekk eg frá Gunnari Mohr, og tað er við sorgblídni at síggja beiggjan Kjartan Mohr, sála, á myndini. Ófatligt, at hesin fyrikomandi og fitti maðurin ikki er millum okkum longur. Torbjørn beiggi mín var við á ferðini og eisini Bjarti systkinabarn Kjartan. Ætlanin var, at bara fýra gulir skótar skuldu á hesa legu, men endin gjørdist, at talið nærkaðist teimum fjøruti skótunum. Les meira…
