Sjónleikarhúsið í 1926, sum hevur hýst ótrúligum virksemi. (Mynd Fornminnisavnið)
Eg gangi ella koyri framvið Sjónleikarhúsinum hvønn dag, og av og á sveimað tankarnir um tað ótrúliga virksemið, sum er farið fram í hesum húsi, síðani Hans Andrias Djurhuus formaður í felagnum saman við øðrum tóku stig at byggja húsið. Sjónleikarhúsið frá 1926 kom at hava ótrúligan týdning fyri býin, tí umframt fyrst og fremst at hýsa sjónleiki, so hava vit nú “eldru” ógloymandi minni frá dansinum og nógvu filmunum, vit sóu í Sjónleikarhúsinum. Tað var hin mæti arkitekturin H.C.W. Tórgarð, sum livdi frá 1885 til 1957, sum gav reyðmálaða húsinum við svørtum taki hetta sermekta snið. Frá byrjan góvu mentanarligar eldsálir húsinum lív. Les meira…
Ótrúligt, at ljóta dapra barakkin ikki er tikin niður fyri nógvum árum síðani. (Vagnur)
Úti við Landssjúkrahúsið stendur barakk, sum líkist týningarbarakkunum undir seinna heimsbardaga. Ljótur, svartur og dapur bygningur, sum slett ikki hóskar í umhvørvið har á leiðini. Í fleiri umførum seinnu árini skuldi húsini barakkin slættast við jørðina, og fyri fimm árum síðani hoydist, at í seinasta lagi í 2021 var bygningurin niðurtikin. Søgan um ljótu, myrku og dapru barakkina er henda. Les meira…
Skomm, tá Tórshavnar kommuna tók niður standmyndina av Nólsoyar Pálli. Høvdu tey so funnið annað økið beinanvegin, so kundi vit nógvu góðtikið hendingina. Men so var ikki gjørt. (Mynd Vagnur)
Dáragerð eftir býráðsvalið seinast at ikki afturvalda býraðið tók niður standamyndina av Nólsoyar Pálli í Vágsbotni. Býráðið tordi ikki at taka niður standmyndina fyri býráðsvalið, tí so gekk tað út yvir valúrslitið, men tað gjørdi tað kortini. Les meira…
Mynd frá 1962 standandi fra vinstru: Kartni Winther (1914-2012, Niels Hallgrím Rein róptur Haggi ( 1911-1984), Trygvi Restorff (1920-2004), Arnold Ludvig (1915-1985), Einar Mikkelsen (1917-1999), Hans Johannes Clementsen (1917-1997), Debes Christiansen (1912-2000), Erling Christiansen (1920-1981), Sven Skarðhamar (1913-1996), Johannes Nicolajsen (1924-1983), Jóhan Petur Dam (1922-1991), Bogi Winther (1921-2007), Charles Bærentsen (1909-1983) og Torstein Askham, sum tíverri ikki er á myndin, men aðrari mynd í greinini. Miðraðið frá vinstru. Á stólinum situr Archbald Askham (1916-1998), síðani Holgar Bærentsen (1905-1975), Vilhelm Hansen róptur Villi (1904-1992), Thomas Jul Askam róptur Ullaba (1904-1983), Jógvan Mittún (1903-1992), Sverri Mortensen (1906-1979), Erik Mohr (1886-1969), Sámal Christiansen (1881-1974), Símun Askham (1896-1967), Eyðálvur Mikkelsen (1926-2007) og Albin Bærentsen (1898-1980) Fremst frá vinstru: Cristian Mittún (1906-1983), Frants Mortensen (1937-2001), Knút Lützen (1935-1980), Christian Christiansen, Olaf Ludvig (1938-2019), Torbein Rein (1940-2009) og Jacob Lützen (1930-1998)
Serlig kensla at hugleiða um mynd frá 1962 av monnum, sum allir eru uppvaksnir við Landavegin ella høvdu nært tilknýti til Landavegin. Eri komin fram á áhugaverdar myndir frá veitsluni, myndir, sum mammubeiggin Debes Christiansen átti. Trygvi Restorff skipaði fyri veitsluni í matstovuni IRIS, sum um hetta mundið helt til í postmeistarhúsunum við Landavegin. Thomasia rópt Masa og maðurin Oddvaldur Ørvarodd høvdu matstovuna.
Kenni meira og minni hvønn mann á myndini, og tú kundi skrivað bókling um lívsleiðina hjá hesum monnum, sum var so ymisk. Trygvi hevur uttan iva sett aldarsmarkið til tjúgu ár, tí tá hevði tú valrætt og kundi bíleggja rúsdrekka úr útlondum. Undrunarvert, at tað eydnaðist Trygva at savna saman so nógvar menn. Har eru millum annað jú fýra Askham menn, tríggir Bærentsen brøður, Mikkelsen, Mittún, Lützen brøður, feðgar og systkinabørn. Les meira…
Soleiðis minnist eg Jóan Jakku. Sigmundur Petersen málaði málningin í 1961. Vit eru stødd á Víðareiði. (Mynd Vagnur)
Tá ið eg á sinni kom í heimið hjá 90 ára gomlu neistakvinnuni Solveig Dam, sá eg vakran málning av pápanum Jóan Jakku og vakra mynd av skóbúðini hjá pápanum hanga á bróstinum í gongini. Jóan Jakku, sum var av Viðareiði, var skómakara og handilsmaður í Havn. Hann var ein “havnarmynd”, hesin høgi maðurin í føroyskari húgvu altíð fyrikomandi og blíður. Hann lærdi til skósmið og at seyma skógvar í Danmark, og í 1925 bygdi hann sær skóbúð í Vágsbotni. Jóan Jakku var føddur í 1893 og doyði 97 ára gamal í 1990. Les meira…
Neistakvinnur 1934: Fremst t.v:Gunnvør Dal Christiansen og Malan Patursson. Miðjan f.v: Sólrun Winther, Rigmor Christiansen og Sára Hansen. Aftast f.v: Hanna Skaale, Ninna Thomsen og Petra Rein
Eg veit, at fleiri gamlar neistamyndir eru í ymsum myndabókum, myndir, sum vit onnur ikki hava sæð. Ein dagin sat eg og hugdi í myndabók, sum mammubeiggi mín Debes Chistiansen og kona Rigmor áttu. Aftast í myndabókini kom eg fram á myndina omanfyri av neistakvinnum.Talan var um ein upprunamynd, tí Rigmor spældi við neistaliðnum og er á myndini. Havi sæð myndina áður, men ikki upprunamyndina. Havi altíð vitað, at myndin er frá 1934, men tað løgna er, at aftanfyri á myndini er skrivað 1935/1936. Talan er um fyrstu mynd av einum neistaliði. Les meira…
Húsini til vinstru eru tey hjá Julius Clementsen og teimum og síðani Grótvirkið. Á myndini síggjast tveir steinar á vogni klárir at saga sundur á verkstaðnum. (Mynd Havnin – fólk og yrki)
Tá eg sum ungur í 1967 fór í billæru hjá Vilhelmi Nielsen, komst tú at kenna nógv fólk har á leiðini. Tú komst jú av Landavegnum í vesturbýnum. Umframt á verkstaðnum komu vit mangan oman í kaffivognin á bryggjuni, har Margretha og Carl Mouritsen borðreiddu.
Á verkstaðnum hoyrdu vit dagliga serligt ljóð frá sagunum á Grótvirkinum, sum lá skamt frá verkstaðnum. Hetta grótvirkið hevur serliga søgu, og eg kom at kenna nú 85 ára gamla Hans Samuelsen son Sámal á Smyrli, sum arbeiddi á Grótvirkinum. Hans búði/býr hanagleiv frá verkstaðnum. Havi prátað við Hans, men fyrst til upprunan til Føroya Grótvirkið, sum evnaði til gravsteinar og at saga ymisk grótsnið til minnisvarðar og trappur. Les meira…
Jákup Andreas Arge laðaði sær vøkru gróthúsini í 1883, har hann búði við familjuni. Ingibjørg Lützen eigur húsini, og har búgva Ingibjørg og Absalon Hansen. Ingibjørg sigur mær, at tá hon yvirtók húsini, var alt gjørt úr nýggjum innan. Grótið fer ongan veg, men fugurnar millum steinarnir slítast av veðri og mugu onkuntíð umvælast, sigur Ingibjørg. (Mynd Vagnur)
Tá vit vóru ung við Landavegin, høvdu vit stór spælipláss, sum strektu seg frá okkum oman Debesartrøð, sjóvarmálan við Skálatrøð, Vestaru bryggju, Skipasmiðjuna, Álaker og út í Sandagerð. Vit vóru útibørn og komu einans í lítla sovukamarið, tá vit skuldu sova. Minnst, at niðri í Rættará stóðu vøkur laðað gróthús, sum líktust í sniði eins húsum í Doktar Jacobsensgøtu og Kommunuskúlanum/Býráðshúsnum á Vaglinum. Vit hoyrdu, at ein Arge hevði staðið fyri arbeiðinum men ikki meira enn tað
Lesi í løtuni áhugaverdu bókina Úr Vágs søgu frá 1977 eftir Poul Andeasen. Kom fram á navnið Mourits Joensen í Toftalíð á Marknoyri, sum var lærlingur hjá Jákup Andreas Arge róptur Jampan grótlaðari úr Havn. Hann bygdi húsini hjá Mariusi í Vági. Gjørdist forvitin, tí hesin Jákup Andreas Arge bygdi jú fleiri søguligar bygningar í Havn, sum eru laðaðir upp við gróti. Les meira…
Áhugavert at síggja hønuna ansa dunnuungunum. (Mynd Vagnur)
Nú heldur onkur, at Vagnur er vorðin í ørviti á heimasíðuni, men alt er við tað gamla. Eg var komin hartil, at tað gerst alt ov snævurt bara at skriva um hondbólt. Tí ætli eg mær umframt ítrótt eisini at leggja annað áhugavert tilfar á heimasíðuna. Kanska kann hetta víðka um sjónarringin hjá heimasíðulesarum. Les meira…
Neistakvinnur og kyndilskvinnur í 1981: St.f.v: Ingibjørg Andreasen, Dagmar Hansen, Elsa Horn, Olga Frederiksen, Karin Joensen, Gunnbjørg Rubeksen, Anna Dalsgarð, Sólrun Klein, Martha Hansen og Hildibjørg Wiehe. Húkandi f.v: Jutta Poulsen, Duddan Thomsen, Margit Poulsen, Malvina á Dunga, Elsa Patursson, Ella Gaard Hansen, Sølvá Nolsøe og Hilda Lamba. (Mynd Evald Larsen)
Stuttligt at síggja myndina av “old girls” kvinnunum, sum Evald Larsen tók á 25 ára føðingardegnum hjá Kyndli. Hetta var í 1981. Tú minnist aftur kvinnurnar, sum stríddust á grúsvøllinum í Gundadali. Neistakvinnur høvdu vunnið fleiri meistaraheiti í 50-árunum, men nú fór fram ættarskifti á neistaliðnum, og liðið var ikki nóg gott at enduvinna meistaraheitið. Í 1960, 1961 og 1962 vann Søljan úr Sandavági, í 1963 VÍF, í 1964 Kyndil, í 1965 Søljan, Neistin í 1966 og 1967 og VÍF í 1968. Les meira…
